Production Costs vs. Manufacturing Costs (ต้นทุนการผลิต) ต่างกันอย่างไร?

ปัจจุบัน การแข่งขันกันในตลาดอุตสาหกรรมมีแนวโน้มที่สูงขึ้นเรื่อย ๆ ส่งผลให้ทุกองค์กรหันมาหากลยุทธ์ในการผลิตสินค้าและบริการให้ตรงตามความต้องการของลูกค้า โดยเฉพาะความต้องการสินค้าในราคาที่ถูก จึงทำให้ผู้ผลิตต้องกลับมามองในเรื่องของ “ต้นทุนการผลิต” ของสินค้าและบริการของตนเองที่ต้องทำให้ต่ำที่สุด โดยยังคงคุณภาพและประสิทธิภาพการทำงานไว้ได้ ซึ่งสามารถทำได้ด้วยการวิเคราะห์ทั้งต้นทุนการผลิตของโรงงาน (Production Costs) และ ต้นทุนการผลิตในการสร้างผลิตภัณฑ์ (Manufacturing Costs)

เลือกอ่านประเด็นที่สนใจ

▸ ทำไมการวิเคราะห์ “ต้นทุนการผลิต” จึงเป็นเรื่องสำคัญ
▸ ความแตกต่างระหว่าง “Production Costs” และ “Manufacturing Costs”
▸ แนวทางการลดต้นทุนการผลิตอย่างมีประสิทธิภาพ
▸ บริการวินิจฉัยกระบวนการผลิต

ทำไม การวิเคราะห์ “ต้นทุนการผลิต” จึงเป็นเรื่องที่สำคัญ

การผลิตสินค้าทุกประเภทย่อมมีค่าใช้จ่าย ทั้งจากการผลิตโดยตรงและทางอ้อม ซึ่งค่าใช้จ่ายเหล่านี้มีผลต่อการกำหนดราคาสินค้าและบริการ ทำให้ผู้ประกอบการจำเป็นต้องทำการวิเคราะห์ “ต้นทุนการผลิต” อยู่เสมอ เพื่อลดภาระค่าใช้จ่ายที่จะเกิดขึ้นระหว่างการผลิต อีกทั้งยังสามารถสะท้อนค่าใช้จ่ายทั้งหมดที่เกี่ยวข้องกับการดำเนินธุรกิจในการผลิตสินค้าได้ โดยผู้เขียน สรุปถึงความสำคัญในการวิเคราะห์ “ต้นทุนการผลิต” ได้ดังนี้

• เพื่อกำหนดหาต้นทุนการผลิตที่ใกล้เคียงที่สุด การวิเคราะห์ต้นทุนการผลิตจะทำให้ทราบถึงจุดที่มีต้นทุนการผลิตที่สูง-ต่ำ รวมถึงสาเหตุและที่มาที่ทำให้ต้นทุนการผลิตเพิ่มสูงขึ้นได้

• เพื่อการควบคุมและลดต้นทุนการผลิต เมื่อรู้สาเหตุที่ทำให้เกิดต้นทุนการผลิตที่สูง เราก็จะสามารถแก้ไขปรับปรุงเพื่อให้ต้นทุนการผลิตลดลงได้

• เพื่อตัดสินใจและวางแผนกระบวนการทำงานต่าง ๆ เมื่อทราบปัญหาที่ทำให้เกิดต้นทุนการผลิตที่สูง ผู้ผลิตก็จะสามารถประมาณการต้นทุนการผลิตและราคาขายที่ต่ำลงมาได้ เพิ่มโอกาสในการแข่งขันด้านราคา ซึ่งจะทำให้สถานประกอบการสามารถประมาณการผลประกอบการและกำไรของกิจการได้

• เพื่อเป็นข้อมูลในการประเมินผลและควบคุมการบริหารงาน สามารถนำผลการวิเคราะห์ต้นทุนการผลิตมาประเมินผลงานทั้งประสิทธิภาพส่วนของบุคลากรที่ดำเนินงานและผังการบริหารองค์กร (organization) เพื่อการปรับปรุงและปรับเปลี่ยนให้มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น

 ความแตกต่างระหว่าง “Production Costs” และ “Manufacturing Costs”

– ต้นทุนการผลิตของโรงงาน (Production Costs) คือค่าใช้จ่ายทั้งหมดในการดำเนินธุรกิจ

– ต้นทุนการผลิต (Manufacturing Cost) คือค่าใช้จ่ายที่เกี่ยวข้องโดยตรงกับการสร้างผลิตภัณฑ์ 

– การทำธุรกิจกด้านการผลิตสินค้า ผู้ผลิตจำเป็นต้องนำต้นทุนการผลิตของโรงงานและต้นทุนการผลิตผลิตภัณฑ์มาคำนวณเพื่อคิดต้นทุนต่อรายการในการผลิตสินค้า

Production Costs 

ต้นทุนการผลิต หรือเรียกอีกอย่างว่า “ต้นทุนสินค้า”  เกิดขึ้นเมื่อธุรกิจทำการผลิตผลิตภัณฑ์หรือให้บริการ ซึ่งทำให้เกิดค่าใช้จ่ายต่าง ๆ ตัวอย่างเช่น ผู้ผลิตมีต้นทุนการผลิตที่เกี่ยวข้องกับวัตถุดิบและแรงงาน ที่จำเป็นในการสร้างผลิตภัณฑ์  อุตสาหกรรมบริการมีต้นทุนการผลิตที่เกี่ยวข้องกับแรงงานที่จำเป็นในการดำเนินการบริการและต้นทุนของวัสดุที่เกี่ยวข้องในการส่งมอบบริการ  ดังนั้นต้นทุนผลิตภัณฑ์ทั้งหมดสามารถกำหนดได้โดยการรวมค่าวัสดุทางตรงและต้นทุนแรงงานรวมทั้งต้นทุนค่าโสหุ้ยในการผลิตทั้งหมดเข้าด้วยกัน ซึ่งสามารถนำไปคำนวณการผลิตต่อหน่วยเพื่อช่วยในการกำหนดราคาสินค้าให้เหมาะสม

ต้นทุนการผลิตของโรงงานที่เป็นค่าใช้จ่ายในการดำเนินกิจกรรมทางการผลิตเพื่อให้ได้มาซึ่งผลิตภัณฑ์ที่ดี มีคุณภาพ ตามความต้องการของลูกค้า ประกอบด้วยทุนโดยตรงและต้นทุนโดยอ้อม

• ต้นทุนด้านวัสดุ (Material Cost)  คือค่าใช้จ่ายที่เกี่ยวข้องกับวัสดุ, อุปกรณ์, เครื่องมือที่ใช้ในการผลิต

• ต้นทุนด้านแรงงาน (Labor Cost) คือค่าใช้จ่ายด้านแรงงานในการทำงานและผลิตสินสินค้าเพื่อให้เกิดผลิตภัณฑ์สำเร็จรูป เช่น ค่าจ้างรายวัน / เงินเดือนของพนักงานฝ่ายผลิต (ค่าใช้จ่ายที่แปรผันกับจำนวนการผลิตโดยตรง) เงินเดือนของพนักงานขาย, เงินเดือนของผู้จัดการ, เงินดือนของวิศวกร (ค่าใช้จ่ายเหล่านี้จะไม่แปรผันกับปริมาณในการผลิตโดยตรง)

• ค่าใช้จ่ายโรงงานหรือค่าโสหุ้ยในการผลิต (Overhead Cost)  คือค่าใช้จ่ายที่นอกเหนือจากจากค่าใช้จ่ายของวัสดุและค่าใช้จ่ายด้านแรงงาน เช่น ค่าสาธารณูปโภค ค่าเช่าโรงงาน ค่าบำรุงรักษาเครื่องจักร สวัสดิการต่างๆ  เป็นต้น

Manufacturing Costs

ต้นทุนที่เกิดขึ้นในกระบวนการผลิตที่แปลงสภาพวัตถุดิบให้เกิดเป็นสินค้านั้น ๆ ต้นทุนการผลิตโดยส่วนใหญ่จะมีอัตราแปรผันตามการเปลี่ยนแปลงของปริมาณการผลิต ยิ่งมีความต้องการในการผลิตมากเท่าไหร่ ค่าใช้จ่ายในการผลิตก็มากขึ้นเท่านั้น

โดยทั่วไปเราแบ่งต้นทุนการผลิตออกเป็นค่าใช้จ่าย 3 ประเภทใหญ่ ๆ ได้แก่

• ต้นทุนวัตถุดิบ (Material Cost) คือ ต้นทุนของวัตถุดิบในการผลิตสินค้านั้น ๆ ที่สามารถระบุจำนวนการใช้งานได้อย่างชัดเจนว่าใช้ต้องการใช้วัตถุดิบในการผลิตจำนวนเท่าไหร่ รวมไปถึงวัตถุดิบส่วนใหญ่ที่ใช้ในการผลิตสินค้านั้น ๆ  

• ต้นทุนแรงงาน (Labor Cost) คือ ค่าใช้จ่ายด้านแรงงานที่เกิดจากการผลิตสินค้า เพื่อให้เกิดผลิตภัณฑ์สำเร็จรูป โดยนับจาก

• ค่าใช้จ่ายในโรงงาน (Manufacturing Overhead) คือ ค่าใช้จ่ายที่นอกเหนือจากค่าใช้จ่ายด้านวัตถุดิบ วัสดุ หรือค่าใช้จ่ายที่เกิดจากแรงงาน เช่น ค่าสาธารณูปโภค ค่าเช่าโรงงาน ค่าเช่าอุปกรณ์ในโรงงาน เป็นต้น

แล้วต้นทุนการผลิตของโรงงานแตกต่างจากต้นทุนการผลิตผลิตภัณฑ์อย่างไร ?

ต้นทุนการผลิตของโรงงาน (Production Costs)  หมายถึงค่าใช้จ่ายทั้งหมดที่เกี่ยวข้องกับบริษัทในการดำเนินธุรกิจที่ประกอบไปด้วยต้นทุนทางตรงและทางอ้อมในขณะที่ต้นทุนการผลิตผลิตภัณฑ์ (Manufacturing Costs) แสดงถึงค่าใช้จ่ายที่จำเป็นในการผลิตผลิตภัณฑ์เท่านั้นโดยจะสะท้อนให้เห็นถึงต้นทุนแค่ทางตรง

แนวทางการลดต้นทุนการผลิตอย่างมีประสิทธิภาพ

การลดต้นทุนการผลิตที่ดี ต้องได้มาซึ่งผลิตภัณฑ์ที่ดี มีคุณภาพ ตรงตามความต้องการของลูกค้าและการแข่งขันทางการตลาด ทั้งนี้การลดต้นทุนการผลิตยังเป็นการลดต้นทุนการทำงานทางด้านต่าง ๆ ภายในองค์กรทั้งเรื่องของแรงงาน การจัดซื้อ วัตถุดิบ และจำเป็นที่จะต้องสร้างรายได้ หรือยอดขายได้อีกด้วย ซึ่งในแต่ละองค์กรจึงจำเป็นต้องหาแนวทางในการลดต้นทุนการผลิตที่เหมาะสมกับสถานประกอบการเพื่อประสิทธิภาพในการผลิต และการบริการที่ดี

ผู้เขียนขอยกตัวอย่างสำหรับแนวทาง หรือเทคนิคการลดต้นทุนและเพิ่มผลผลิตขององค์กร หรือสถานประกอบการ ดังนี้

1. วิธีลดต้นทุนการผลิตด้วยการเลือกสรรวัตถุดิบ

การเปรียบเทียบราคาวัตถุดิบจาก Supplier หลาย ๆ บริษัท  เพื่อเลือกใช้วัตถุดิบหรือวัสดุที่มีคุณภาพและตรงตามความต้องการของลูกค้ามากที่สุด

2. วิธีลดต้นทุนการผลิตด้วยการซื้อและการจัดเก็บ

ต้องมีการวางแผนการจัดซื้อวัตถุดิบ คำนึงถึง Lead time หรือ ระยะเวลาในการรอคอยวัตถุดิบ วัสดุ อุปกรณ์ หลังจากที่ได้ทำการตกลงสั่งสินค้าจากผู้ขาย เพื่อให้สัมพันธ์กับความต้องการใช้วัตถุดิบในการผลิต ต้องมีการจัดซื้อและจัดเก็บในปริมาณที่พอดี

3. การลดต้นทุนการผลิตด้วยการนำเทคโนโลยีมาใช้งานในการผลิต

การลงทุนกับเทคโนโลยีมีค่าใช้จ่ายที่ค่อนข้างสูง แต่ในระยะยาวเทคโนโลยีสามารถช่วยลดต้นทุนการผลิต ลดค่าใช้จ่ายด้านบุคลากรในระยะยาว ย่นระยะเวลาการผลิตและทำให้การผลิตได้มาตรฐาน โดยการนำเทคโนโลยีเหล่านี้มาใช้ 

• Robotics  การนำหุ่นยนต์เข้ามาใช้งานในกระบวนการผลิต โดยปัจจุบันหุ่นยนต์ 1 ตัวสามารถทำงานได้หลายหลาย เช่น หุ่นอเนกประสงค์ หุ่นยนต์ประกอบชิ้นส่วน หุ่นยนต์ขนส่ง หุ่นยนต์ตรวจสอบโรงงาน ซึ่งหุ่นยนต์เหล่านี้สามารถทำงานได้รวดเร็ว แม่นยำ ลดการผิดพลาดในการผลิตได้

• Internet of Things  การใช้ระบบ IoT ในการสั่งการเครื่องจักรและหุ่นยนต์ สามารถช่วยให้การสั่งการในกรับวนการผลิตง่ายขึ้น โโยสามารถตั้งค่าคำสั่งอัตโนมัติได้จากระยะไกล มีการแจ้งเตือนเรื่องหากเกิดความผิดพลาดในการผลิต ช่วยให้จัดการได้อย่างเป็นระบบ

• Smart Energy System  จะมีความเกี่ยวเนื่องกับการทำงานร่วมกับระบบ IoT อยู่บ้าง ในการเชื่อมต่ออุปกรณ์ไฟฟ้า ระบบสาธณูปโภคต่าง ๆ เข้าสู่อินเทอร์เน็ต และประมวลผลด้วย AI เพื่อการจัดการพลังงานที่มีประสิทธิภาพมากที่สุด ซึ่งจะช่วยคำนวนพลังงานในการเปิด-ปิดเครื่องจักร และค่าใช้จ่ายในอุตสาหกรรม   

4. วิธีลดต้นทุนการผลิตด้วยการดูแล และการซ่อมบำรุงเครื่องจักรที่ใช้ในการผลิต

หมั่นตรวจสอบ และดูแลเครื่องจักรให้มีสภาพพร้อมใช้งานอยู่เสมอเพื่อการผลิตที่มีประสิทธิภาพ และลดต้นทุนการผลิตจากการมีค่าใช้จ่ายสิ้นเปลืองเกิดขึ้นหากเครื่องจักรเสื่อมสภาพ

5. วิธีลดต้นทุนการผลิตด้วยการประยุกต์ใช้ข้อมูล (DATA) ให้มีประสิทธิภาพ

ปัจจุบันมีการใช้เทคโนโลยีในการจัดเก็บข้อมูล เพื่อจะได้นำข้อมูลการผลิตในส่วนต่าง ๆ มาวิเคราะห์ ซึ่งสามารถช่วยลดต้นทุนการผลิต ลดต้นทุนบุคลากรในการตรวจสอบการทำงานของพนักงานในหน่วยงาน ลดต้นทุนการจัดการลูกค้า และเพิ่มความถูกต้องในการผลิตให้แก่สถานประกอบการ

จะเห็นได้ว่า “การลดต้นทุนทางการผลิต” เป็นหนึ่งในกลยุทธ์การเพิ่มผลกำไร และสร้างประสิทธิภาพให้กับสถานประกอบการ โดยสามารถทำได้ทั้งการลดต้นทุนการผลิต หรือการเพิ่มรายได้และยอดขายของธุรกิจ 

เมื่อสามารถคำนวณหาต้นทุนการผลิตทั้งหมดได้แล้ว ก็จะสามารถวิเคราะห์ แก้ไข และปรับปรุงเพื่อให้ต้นทุนการผลิตมีมาตรฐาน อีกทั้งการลดต้นทุนการผลิต ยังเป็นการลดค่าใช้จ่าย และลดความเสียหายในระหว่างที่กำลังดำเนินการผลิตสินค้าและบริการต่าง ๆ แต่การลดต้นทุนการผลิตที่ถูกต้อง ผลิตภัณฑ์สินค้าและบริการก็ยังต้องคงไว้ซึ่งคุณภาพเช่นกัน